EMDR Terapisi Nedir?
Türkçeye ‘Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme’ olarak çevrilen EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) oldukça kapsamlı ve etkili bir psikoterapi tekniğidir. 1987 yılında Dr. Francine Shapiro tarafından yapılan araştırmalar sonucunda göz hareketlerinin travmatik ve rahatsız edici anıları yeniden düzenleyerek zihin tarafından işlenmesinin kolaylaştırdığı fark edilmiştir.
EMDR terapisinin amacı bu travmatik deneyimlerin zihnin anı ağına herhangi bir anı gibi entegre edilmesini sağlamak ve ortaya çıkardığı stres ve kaygıyı azaltmaktır.
EMDR Nasıl Uygulanır?
- Danışana geçmişinde rahatsızlık veren anılar tespit edildikten sonra danışan EMDR terapisi hakkında bilgilendirilir ve terapiye hazır hale getirilir.
- Duyarsızlaştırma sırasında danışan rahatsız edici anıya odaklanırken belirli aralıklarla çift taraflı uyarım (Bilateral Stimulan; BLS) uygulanır. Bu uyarım gözlerin bir kenardan diğer kenara hareket ettirilmesi, belirli aralıklarla dizlere dokunma ya da işitsel uyarım da olabilmektedir.
- Danışandan terapistin parmaklarını gözleriyle takip etmesi istenir. Danışanın anıya ve terapistin hareketine odaklandığı esnada sağ beyin ile sol beyin arasındaki aktivasyonun artırılarak iç ve dış tetikleyicilerin azaltılması hedeflenmektedir.
Demans ve epilepsi hastalığı EMDR tekniğinin uygulanmasına engel olabilmektedir.
EMDR hipnoz değildir. Hipnoz bilincin kapalı olduğu bir alanda terapistin yönlendirmeleri ile ilerlerken, EMDR’de danışanın bilinci açıktır. Terapi boyunca danışan terapiste anılarla ilgili çağrışımlarını ve düşüncelerini iletir.
EMDR anıları silmek/ yok etmek değildir. EMDR anıları yok etmez. Rahatsız edici anıların yeniden düzenlenmesini ve herhangi bir anı gibi kaydedilmesine yardımcı olur. Böylelikle anı ile birlikte gelen duygu ve düşüncelerin aynı etkiyi danışanda bırakmamasını sağlar.
EMDR Terapisi Ne Kadar Sürer?
EMDR tedavisinin süresi danışanın; sürdürdüğü yaşam koşulları, tedaviye başlama nedeni ve önceden yaşadığı travma sayısı ile etkilerine bağlı olarak değişiklik gösterir.
EMDR Terapisine Başlamadan Önce Bilinmesi Gereken Bazı Noktalar:
- EMDR terapisi hakkında bilinçlenin.
- EMDR terapisi; 8 aşamadan oluşan, terapistin göz hareketleri ya da diğer BLS uyarımları ile ve danışanın zorlayıcı anılarını çalıştığı bir tedavi yöntemidir. Terapi sayesinde danışanlar travmatik anıları ile daha sağlıklı başa çıkmaları sağlanır.2. EMDRın sizin için doğru bir teknik olup olmadığına karar verin.
- EMDR terapisine başlamadan önce bu tedavi yönteminin size uygun olup olmadığı konusunda bilgi sahibi olup, daha sonra bu tedaviye başlayıp başlamama konusunda karar vermeniz gerekir. Bu süreçte resmi EMDR uygulama sertifikasına sahip bir terapiste danışmanız sizin için en yararlısı olacaktır.3. Sertifikalı bir EMDR uygulayıcısı ile çalışın. Her terapist bir EMDR uygulayıcısı değildir.
- EMDR terapisi alacağınız terapistin bu konuda eğitimli olması ve resmi bir uygulama sertifikasının olması tedavinin süreci açısından çok önemlidir. Terapi süreci boyunca çalışılacak anılar genellikle travmatik ve zorlayıcı anılardır. Bu yüzden terapistin süreci doğru bir şekilde yürütmeyi bilmesi ve aynı zamanda bu yaşantılarla nasıl başa çıkılması gerektiğini biliyor olması çok önemlidir. Aksi takdire terapi işe yaramaz bir hal alabilir ve aynı zamanda zarar verici bir noktaya gelebilir.4. Acele etmeyin, terapinin bir süreç olduğunu unutmayın.
- Terapiye tam olarak başlamadan önce terapist ve danışan bir hazırlık sürecinden geçmelidir. Bu hazırlık süreci danışanın sağlığı ve tedavinin yararı için büyük önem taşır. Bu süreçte terapist, danışanı seanslar sırasında çalışılacak olan travmatik anılar ile nasıl başa çıkılacağı konusunda bilgilendirmelidir. Böylece danışan öğrendiği bu teknikler sayesinde seans sırasında bahsedeceği acı verici ve travmatik anılar karşısında duygularını kontrol etmeyi öğrenir.
EMDR Terapisinin Seansına Gitmeden Önce Akılda Bulundurulması Gerekenler:
- Kontakt lens kullanımı.
- EMDR terapisi sırasında göz hareketlerinin hızlı bir şekilde gerçekleşeceğinden dolayı gözler kuruyabilir. Bu yüzden terapiye gözlükle gelinmeli veya kontakt lensler terapiye başlamadan önce çıkarılmalıdır.2. Gözyaşı damlası bulundurulması.
- Terapi boyunca yapılan göz hareketleri sonucunda gözlerde kuruluk ve tahriş olma durumu oluşabilir. Göz kuruluğu hakkında şikayeti olan danışanların yanlarında nemlendirici gözyaşı damlası bulundurmaları, gözler açısından herhangi bir problem yaşamamaları konusunda yardımcı olacaktır.3. Acı veren ve yorucu anıların hatırlanacak olması.
- EMDR tedavisinin hedeflediği asıl şey danışanların geçmişte yaşadığı travmatik anılar ile ilgili yol kat etmesidir. Bunun gerçekleşmesi için danışanın, her seans öncesinde kendisini zorlayan, acı veren ve strese sokan anılarını hatırlamak ve onlarla yüzleşmek konusunda istekli olması gerekir.4. Seans sonrası rahatlama.
- Yapılacak seanslar sırasında zorlayıcı anılar hatırlanacağından dolayı, mümkünse danışanın seans sonrasında günün geri kalan kısmında dinlenmesi önerilir. Böylece danışan anılar karşısında kendini tamamıyla yatıştırabilir ve EMDR terapisi sırasında başlanan işleme devam edebilir.5. Seans sonraları oluşan duygusal tepkiler.
- Danışanlar tamamladıkları seanslar sonrasında süregelen günler içinde üzüntü verici duygusal tepkiler yaşayabilirler. Bu tepkiler normal karşılanmalı ve bir sonraki yapılacak seansın başında terapiste aktarılmalıdır. Danışanlarda genelde görülen duygusal tepkiler arasında; içgörü hissetme, gerçekçi veya üzüntü verici rüyalar, yoğun duygusal hissetme ve unutulmuş anıları hatırlamalar görülebilir.
- Aşırı duygusal tepkiler veren danışanların bu durumları, duygusal çöküntüyü tetikleyeceğinden dolayı, danışanın sağlığının korunması açısından hızla terapistine haber vermesi gerekir.
EMDR Terapisinden En İyi Şekilde Yararlanmak İçin Yapılması Gerekenler:
- Randevular düzenli bir şekilde takip edilmelidir.
- Araştırmalara göre; 8 aşamadan oluşan terapi planının tamamına katılmayan danışanların süreçten fayda sağlama ihtimalleri azalmaktadır.2. Terapiste karşı açık ve dürüst olunmalı.
- Danışan her seansta kendi kararları doğrultusunda ilerleme kaydedecektir. Seans sırasında danışanın terapiste aktaracağı bilgiler ve ne kadar açık konuşacağı tamamıyla danışanın kararıdır. Rahat olup kendini terapiste açmak ya da kendine dur demek konusunda kararı kendisi verir. EMDR terapisinin işe yaraması için danışan anlattığı konular hakkında tamamıyla dürüst olmalıdır. 3. Yeni başa çıkma yöntemleri oluşturmak.
- Başarılı ile sürdürülen bir EMDR terapisi, danışanın anılarıyla birlikte gelen ve kendisine eşlik eden rahatsız edici belirtileri azaltmaya yardımcı olur veya onları ortadan kaldırır. Daha önce flashbacklere, panik ataklara ve travma belirtilerine neden olan anılar bu etkilerini kaybettikleri zaman, terapist ve danışan işbirliği yaparak bu anılara karşı yeni baş etme yöntemleri geliştirirler. Böylece danışan bu anılar ile yaşamayı öğrenir ve ileride kendini gösterebilecek zorlu yaşantılara karşı yeni yöntemler oluştur.
EMDR Kuruluşları
- EMDR Avrupa (EMDR Europe Association);
Türkiye EMDR Derneği’nin de üyesi olduğu kurumdur. Avrupa ülkeleri dahilinde EMDR ile ilgili uygulamaların geliştirilmesi, desteklenmesi ve yüksek standartların belirlenmesi gibi konularda faaliyet gösterir. Aynı zamanda EMDRIA (International Association) üyesidir.
- EMDRIA (International Association);
Amerika’da bulunan ve bünyesinde birçok ülkenin resmi EMDR kurumlarını barındıran uluslararası bir kuruluştur.
- EMDR Humanitarian Assistance Programs (EMDR HAP);
Sınır Tanımayan Doktorlar (Doctors Without Borders) yardım kuruluşunun zihin sağlığı alanındaki karşılığı olan kuruluştur. Bünyesinde klinik tedavi uzmanları bulundurur. Travma ve şiddet olaylarının yaşandığı yerlere, acıyı azaltmak ve yardımcı olmak amacıyla seyahat eden küresel bir ağdır.
https://www.emdrterapi.org/
KAYNAKÇA: